Almanca'dan Çeviren: Deniz Karakurt

Çevirmen notu: Rodersdorf ( -dorf: köy) adlı yerleşim birimi, Almanya'nın Saksonya-Anhalt eyaletindeki Wegeleben şehrine bağlı bir kasabadır. İdari olarak Harz bölgesinin içinde yer alır. Eskiden belediyelik olan kasaba günümüzde (2001 yılından bu yana) şehre bağlı bir semt sayılmaktadır. Yaklaşık 1400 kişilik bir nüfusa sahiptir. Köyün yakınlarında Bode ve Selke ırmakları akmaktadır.

Rodersdorf ahalisine neden “Türk” deniyor?

Bu sorunun yanıtını araştırdık. Rodersdorf'taki eski kağıt fabrikasının bu "takma ad"la bir ilgisi olduğu ihtimali doğru değildir. 19. yüzyılın ortalarından itibaren Rodersdorf kağıt fabrikasında [Papiermühle: Kağıt-değirmeni] kağıt hamuru, kağıt mendil ve ambalaj kağıdı üretildi. Daha sonra sigara filtreleri üretildi. Peki Türkiye ile ilgisi nedir? Rodersdorf’luların "Türk" olarak adlandırılmasının tarihi çok daha eskilere dayanmaktadır. Otuz Yıl Savaşları (1618-1648) sırasında Türk paralı askerlerinin veya kısaca “yabancıların” Rodersdorf'ta bulunduğu varsayılmaktadır. Ve daha iyi bir adlandırma bilmedikleri için onlara “Türk” adını verdiler. Bir başka olası referans da St. Blasius olabilir. Kilise onun adını taşıyor ve 316 yılında şimdiki Türk toprağı olan Sebaste'de [günümüzdeki Sivas şehrinde] idam edilmiştir. Her şey tahmin ama yine de olasılıklar bunlar. Kesin olan bir şey var: Türklerin efsanesi Rodersdorf'ta “yaşıyor”. Bugün hala festivallerde söylenen türkü şöyle diyor: “Türk memleketinde bizim tarafımızdan böyle yapılır…” [Bei uns im Türkenlande wird es so gemacht…] (Beste: "Yaşlı Ormancı Evi" / "Das alte Försterhaus" – Sözler: Edwin Menzel). Atıcılık şenliklerinde bile, tipik Türk kıyafetleri içindeki tahtırevan taşıyıcılarının atıcılık krallarını köyde taşıması insanlara hep Türkleri hatırlatır.

Kilisenin isim vericisi Aziz Blasius.

Aziz Blasius [Blaise / Vlas], 14 Kutsal Yardımcıdan (Katolik azizlerden) birisidir. Onun isim günü 3 Şubat’tır. Bugünkü Türkiye'nin bir parçası olan Sebaste şehrinde 3. yüzyılda doğmuş ve 316 yılında ölmüştür. Çektiği acılarla ilgili pek çok efsane vardır. Bir rivayete göre onun bir doktor olduğu, bir diğerinde ise bir dağ mağarasında vahşi hayvanlarla birlikte yaşadığı anlatılıyor. Blasius’un 4. Yüzyılın başında Sebaste'nin piskoposu olduğu söyleniyor. Hıristiyanlara zulmedenlerin Sebaste'yi işgal etmesinden sonra Blasius diğer Hıristiyanlarla birlikte kaçtı ancak yakalanıp hapse atıldı. 316'da acı verici bir işkencenin ardından başı kesildi. Onun adından çok sayıda himayeci (koruyucu) [Patronate] türetilmiştir. Hava koşullarının koruyucu azizi olarak kırsal yaşamda özel bir anlamı vardır. Evcil hayvanlar onun koruması altına alınır. Aynı zamanda çeşitli meslek gruplarının da koruyucusu olup çeşitli hastalıklara (boğaz ağrısı, öksürük vb.) karşı o çağrılır. Kendisi Dubrovnik şehrinin koruyucusudur. Blasius'un hayatından sahneler birçok kilise ve şapelde görülebilmektedir. Genellikle bir piskopos olarak betimlenir.

Kaynak: Verbandsgemeinde Vorharz, internet sitesi – Başlık: Warum werden die Rodersdorfer "Türken" genannt? [ayrıca PDF formatında: "Ein Projekt des Jugendprogramms, Zeitensprünge 2007; Träger: Heimatverein Rodersdorf e.V. in Kooperation mit der Verwaltungsgemeinschaft Bode-Holtemme" adlı kitapçık içerisinde; Sayfa:14-17]

Almanca'dan Çeviren: Deniz Karakurt