Öncelikle Moğol adının kökenine dair bir efsane...
Etimolojik olarak doğru olduğuna dair kesin bir iddia da bulunmuyorum ama eski kayıtlarda böyle bir anlatı mevcut. Bahaeddin Ögel'in, Türk Mitolojisi kitabında ( Cilt: 1, Sayfa: 60 ve 167 - dipnotlar) anlatılana benzer bir şekilde, ilahi bir güç tarafından "Mung Ol !" denilmiştir. Ve bu durum yaşadıkları yörenin bunaltıcı, sıkıcı bir havaya sahip olması ile ilişkilendirilmektedir.
Naymalza - Ahtopot
Bazı kavramlar var tüm dünyada tek dilden yayılıp bu şekilde yaygınlaşıyor, tabii ki geçtiği dillerdeki söyleyiş farklarını bünyesinde barındırarak. Ancak yeterince ayrıntılı bir araştırma yapıldığında görülüyor ki bazı dillerde bu kavramın karşılığı üretilmiş, bazen halk kültürü tarafından bazen de devlet eliyle. Ahtapot sözcüğünün şu anda ayrıntılı etimolojisine girmeyeceğim ama 8 bacağı olduğu için Latin Yunan kökenli dillerde 8 kelimesi ile ilişkili bir açıklaması olduğu çok net ve kesin artık. Tüm dünya dillerine de söyleyiş farklarıyla bu şekilde yayılmış. Ancak klasik Moğolca'da Naymalza günümüz Moğolcasında ise Naymalj olarak geçen kelime Nayım / Nayma yani 8 sözcüğünden türemiş.
Mal
Moğolca'da sığır anlamına gelen "Mal" kelimesinin Arapçadaki emtia veya sahip olunan şey anlamındaki "mal" kelimesinden bu dile geçtiğini ve anlam kaymasına uğradığını iddia eden kaynaklar var. Moğol etkisiyle Anadolu'da bugün büyükbaş hayvanlar için mal kelimesi kullanılıyor ancak benim şahsi fikrim bunun kesinlikle Arapça kökenli olmadığıdır. Çünkü manda (camız) yavrusu için kullanılan Balak / Malak kelimesi de var ve bu ikisi arasında etimolojik ilgi görünüyor.
Çiçek
Moğolca kökenlidir. Tsetseg > Çeçek. Ancak şahsi fikrim daha eskiden Türkçe'den geçmiş olma ihtimali yüksektir. Türk dillerinde "Çeçmek" (saçmak) fiili vardır.
Usungakay - Yunus Balığı
Uzungaga biçimindeki Türkçeleşmiş söyleyiş Yunus balığının uzun bir gagaya benzer ağzından dolayı verilmiş gibi görünen bu mana ile de uyumlu olmakla birlikte aslında Moğolca Usun-Gakay (su domuzu) sözcüğünün Asya Türkçesinde evrilmiş bir biçiminden oluşmaktadır.
Cengiz - Okyanus
1. Tengiz>Tsengiz>Çengiz/Cengiz>Çingiz (Okyanus anlamında Moğolca)
2. Tengiz>Teňiz>Deňiz>Deniz (Anadolu Türkçesi)
