Aşağıda yazdıklarım dikkatle okunup doğru anlaşıldığında bazı konulardaki bakış açıları değişebilir.

İşletmecilik biliminde bir dönem modaya dönüşen bir yaklaşım vardı; tüm çalışanları yönetim sürecine dahil etmek...

Yani en alttan en tepeye kadar istisnasız olarak tüm çalışanların şirket yönetimine dair düşüncesi sorulur. Hem de herhangi bir kısıtlama olmadan, üzerine vazife olan olmayan her bölüme her konuya dair görüş bildirebilir. Çeşitli yararları görülmüş bu uygulamanın mesela çalışanın kendisini önemli hissetmesi, işletmeye olan aidiyet duygusunun yerleşmesi gibi. Üstelik bazen de yöneticilerin göremediği hem de son derece teknik konulara dair sorunlar tespit edilmiş hatta çözümleri bile söylenmiş.

Ama buna karşın bazı yerlerde, bazı işletmelerde veya bazı işlerde katılımın çok düşük hatta sıfır olduğu tespit edilmiş. Ne yaptılarsa çalışanların ağzından tek kelime alınamamış bazı işyerlerinde. Bunun sebebi sorumluluk ile ilgilidir.

Bir örnekle anlatacak olursak, bir şirket görevlisinin emrinde 20 tane işçi var. Çukur kazıyorlar ve direk dikiyorlar. Çok basit bir mevzu. Daha iyi nasıl yapabiliriz diye fikirleri sorulduğunda çıt çıkmıyor. Herhangi bir fikre sahip olmamaları söz konusu değil çünkü her biri en az onbeş yıllık işçi bunların. Tepe yönetiminden bu kez daha net bir soru geliyor. Çukurların derinliği doğru mu? Yıllardır gereksiz yere derin kazıyor olabilir miyiz? Yada da tersine daha derin kazarsak ömürleri uzar mı? Maliyetlerde bir değişiklik olur mu? Yine çıt yok kimseden.

Soruyorsunuz bunun derinliği ne kadar olsun, fikriniz nedir? Ses yok. Zorluyorsunuz, yine yanıt gelmiyor bir tanesinden bile. Sebebi nedir bu sessizliğin? Yarın birgün o kazdığınız derinlikteki çukura diktiğiniz bir direk devrildiğinde dönüp işçiye hesap sorarlar bu fikri siz vermiştiniz diye. Hatta belki adam işinden olabilir. Gerçekte öyle olmayacaksa bile hatta buna dair güvence verilse bile işçi kafasının içinde yine de bu olasılığın hesabını yapacaktır. O yüzden de "beni hiç ilgilendirmez, bana ne kadar söylenirse ben o derinlikte kazarım" diye düşünecektir. Çünkü yönetime katılacak düzeyde fikir söylemek beraberinde sorumluluk getirecektir.