1. Çağrı filminin sinema tarihi açısından ilginç bir özelliği vardır.

Ölmeden önce Amerika'da yaşayan Suriye kökenli yönetmen Mustafa Akad ülkemizde Çağrı adıyla bilinen ve İslamiyet'in doğuşunu anlatan filmi aslında iki kez çekmiştir. "The Message" olarak bilinen versiyon İngilizce ve "Ar Risalah" (Er Risale) adıyla çekilen ikinci versiyon ise Arapça'dır.

Başrolde Anthony Quinn olan ve İngilizce konuşan oyuncular ile her sahne çekildikten sonra hemen ardından aynı sette aynı teknik ekip tarafından bu kez Arap kökenli oyuncular ile Arapça olarak tekrar çekilmiştir. Bu ikinci versiyonda başrolde Abdullah Geith bulunmaktadır. Kimi görüşlere göre aslında Hz. Hamza rolünü Anthony Quinn'den daha iyi canlandırmış ancak uluslararası bir aktörün gölgesinde kalması en büyük talihsizliği olmuştur.

Sanıldığının aksine Arabistan'da değil Fas ve Libya'da yapılan çekimlerde bu büyük masrafları karşılayamayan yapımcı ve yönetmen filmi yarım bırakmak zorunda kalınca Muammer Kaddafi finanse etmiştir.

2. Süt Kardeşler filmine dair yapılan bir araştırmaya göre Louis Verneuil’in tiyatro eserini İsmail Galip Arcan ülkemizde Süt Kardeşler adıyla Türkçeye uyarlar. Gulyabani, Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın 1912 yılında yayınlanan romanıdır. Senarist Sadık Şendil iki eseri birleştirir.

Benim yaptığım araştırmada vardığım sonuca göre ise Louis Verneuil her ne kadar insan ilişkilerindeki karışıklıklar üzerine kurulu komedi eserleri yazmış olsa da uyarlama yine İsmail Galip tarafından Henry de Gorsse'ye ait Madame et son Filleul (Bayan ve Vaftiz Oğlu) adlı kitaptan yapılmıştır.

3. Nosferatu, 1979 yapımı bir vampir filmidir. Sinema tarihi açısından önemi ise aynı oyuncularla iki farklı dilde çekilmiş olmasıdır. 

Yönetmen Werner Herzog filmi kendi ülkesinde gösterilmek üzere Almanca çekmeye karar vermiş, ancak uluslararası gösterim için üzerine İngilizce dublaj yapılacak olması hoşuna gitmemiştir. Bu nedenle her bir sahneyi oyuncular önce Almanca olarak oynadıktan sonra tekrardan aynı sette İngilizce konuşarak yeniden oynamışlardır. Yönetmenin böyle bir zorluğa ve maliyete katlanmasının tek nedeni ise dublajdaki ağız hareketleri ve ses uyumunun hiçbir zaman gerçeğin yerini tutmayışıdır. Elbetteki oyuncuların İngilizceyi de anadilleri gibi konuşuyor olması gerekmektedir. Üstelik başroldeki Isabelle Adjani aslında Fransız'dır.

İki farklı versiyondaki sahneler karşılaştırıldığında bazı ufak doğaçlama farklar görülmekte ve toplam sürede fark oluşturmaktadır.

4. Sinema konserve hayattır. Konserve kötü bir şey midir? Değildir. Ama konservedir işte. - Abbas Kiarostami (İranlı yönetmen)

5. Dünya sinema tarihinde gerçek oyuncularla çekilen (çizgifilm olmayan) ilk iki Red Kit filmi Yeşilçam'da çekilmiştir. Her iki filmin yönetmeni de Aram Gülyüz'dür. (Film isimlerindeki T ve D harflerinin yazılışları afişlerden olduğu gibi aktarılmıştır. Alternatif başlıklara değinilmemiştir.) İlk olarak 1970, Ret Kid - Başrol: İzzet Günay ve daha sonra 1974, Ret Kit - Başrol: Sadri Alışık

6. Geleceğe Dönüş - 1'de Marty McFly'ın kız arkadaşı (Jennifer Parker isimli karakter) rolünde Claudia Wells oynamış ve serinin ikinci filmi için aynı oyuncu ile bir tanıtım bölümü ilk filmin sonuna eklenmiştir. Fakat annesinin hastalanması üzerine Wells ikinci filmde oynamaktan vazgeçmiştir, daha sonra sinema kariyeri neredeyse tamamen bitmiştir. Onun yerine Elisabeth Shue kadroya katılmış ve böylece sinema sektöründe kendisinin en önemli dönüm noktası olmuştur, bu rol tanınmasını sağlamıştır. Geleceğe Dönüş - 2'nin başlangıç kısmında ilk filmin sonundaki tanıtım sahnesi yeni oyuncu ile tekrar çekilerek açılış bu sahne ile yapılmıştır.

7. 1984 ABD yapımı Kırmızılı Kadın (Woman in Red) ile 1985 Türkiye yapımı Aşık Oldum filmi bazı küçük farklar dışında neredeyse birbirinin tamamen aynısıdır. Tarihten de anlaşılacağı üzere Türk versiyonu bir yeniden yapımdır.

8. Tarkovski'nin Stalker filminden: "Eskiden sanırdım ki kitaplarım birilerine iyi geliyor. Hayır, kimsenin bana ihtiyacı yok. Onları değiştirmek istedim, ama onlar kendilerine benzetmek için beni değiştirdiler. Eskiden gelecek sadece şimdinin devamıydı. Bütün değişimler ufuk çizgisinin ötesinde bir yerdeydi. Artık gelecek şimdinin bir parçası..." - Yazarın sözleri, Stalker / 1979

9. Prestij filminde bir de yönetmenin illüzyonu var. Sırayla filmdeki tüm herkesin (başroller dahil) saygınlığını harcıyor, Thomas Edison'u bile... Film bittiğinde "prestij"li tek kişi kalıyor geriye: Tesla... Yönetmen aslında bize başka bir şey izlettirirken bambaşka bir şey başarıyor.

10. Selvi Boylum Al Yazmalım filmi Cengiz Aytmatov'un Kızıl Eşarp (Кызыл Жоолук / Kızıl Jooluk) adlı kitabından uyarlanmıştır. Aytmatov tüm film ekibini konuk ederek Tenir-Too/Tanrı Dağı (bilinen diğer adıyla Tien-Şan Dağları) yakınlarında bir otağ kurdurur ve orada ağırlar.

Türkan Şoray bu buluşmayı şöyle anlatır:

"Bu filmle Taşkent Film Festivali’ne katıldığımızda inanılmaz bir ilgi gördü. Daha sonra film, Kırgızistan'da da gösterildi. Cengiz Aytmatov Kırgızistan'daki gösterimi izleyenler arasındaydı. Filmi çok beğenen Aytmatov film ekibini evinde ağırlayarak kımız ikram etti."

Not: Bazı kaynaklarda bu ziyaretin tarihi 1977 yılı olarak verilse de Taşkent film festivali 1978 yılında gerçekleşmiştir. Dolayısıyla festivalden daha sonra gerçekleşen buluşma da bu tarihten kısa bir süre sonra olmalıdır.

11. Geçen haftalarda Jumanji filmini Trt-2'de yıllar sonra yeniden izledim. Çocuğun babası ile çocuğu öldürmeye çalışan Avcı aynı aktör tarafından canlandırılıyor (makyaj çok iyi olduğu için fark edilmemiş olabilir ama kapanış jeneriğinde zaten isimlerde yazılı). Bu öylesine bir kurgu değil. Mevzunun geri planında Anti-Oedipus kompleksi var. (Yani babayı öldürmeye çalışan oğlu yerine oğlunu öldürmeye çalışan baba). 

Bu da filmi iki sonuca götürür: Aslında tüm film çocuğun (veya daha düşük bir ihtimal babanın) bilinçaltındaki bir olaydır. Tamamlayıcı olarak: Senarist ve/veya yönetmenin geçmişindeki bir sorun dışavurulmaktadır.

12. Sirke fıçılarındaki cesetler. Orta Amerika'da Panama Kanalı ABD tarafından açılmadan önce Fransızlar bir girişimde bulunmuşlardır. Çalışmalar esnasında Sıtma ve Humma yüzünden ayda ortalama 500 işçi ölmüştür. Cesetleri gömmek zaman alıcı ve diğer işçiler açısından olumsuz etkilere sahip olduğu için inşaat şirketi bu durumu bertaraf edecek bir yöntem bulmuştur. Küba'dan gemiler dolusu fıçılarla sirke satın almış, ancak bunların yarım doldurulmasını istemiştir. Gelen fıçıların içerisine cesetleri koyarak Avrupa'ya kadavra olarak satmışlardır. Böylece bu durumu da paraya çevirmenin bir yolunu bulmuşlardır.

2003 yapımı Basic adlı filmin giriş kısmında bu konuya dair verilen bilgi de yaklaşık olarak bu şekildedir.

13. Kullanılıyor(du) günlük hayatta. Birisi bir şey yaparken zorlanırsa ya da pek beceremezse; "Ha babam!" denir. Bazen de arkasına başka bir cümle eklenebilir; "Ha babam! Bitirebileydin bir de şu işi." Kitabın (ve dolayısıyla filmin) adının bile aslında işlenen konuyla ilgili olarak seçilmiş olduğu görülüyor.

14. Ben kurt sürüsüyle dolaşıyorum, sen ise insan sürüsüyle dolaşmak zorundasın. Uygun olan budur.  (Ormanın Kitabı filminden replik - 1994) / I run with the wolf pack, you must run with the man pack. It is the proper thing.  (Quote from the movie Jungle Book - 1994)

15. Tüm dünya ateşe verildi, yanıyor... (Son Mohikan filminden) / The whole world is set on fire... (The Last of the Mohicans)

16. Lakota Cumhuriyeti. Russel Means önderliğindeki bir grup tarafından ABD içerisinde 2007 yılında bağımsızlığı ilan edilen ve hiçbir sonuca ulaşmamış bulunan bir Kızılderili Devleti kurma girişimidir. Daha sonra bu denemenin geleceğe yönelik bir vizyon olduğu açıklanmıştır. Kabilelerin hiçbirisine danışılmadan alınmış bir karar olduğu anlaşılmıştır. (Russel Means: Son Mohikan filminde baba kızılderili Çingaşkuk [Chingachgook] rolünde oynayan kişidir. 2012 yılında vefat etmiştir.)

17. Stalker filmi laboratuvardayken bir kısmının veya tamamının kaybolmuş olması nedeniyle o zor koşullarda yeniden çekilmiş. Oyuncularda görülen gerginlik aslında bu yüzdendir. Ayrıca bu yüzden, film ekibi kimyasal bulunan bölgede iki katı fazla zaman geçirmişler. Çoğu kanser olmuş bu nedenle. Ayrıca filmdeki esneklik - katılık (yaşam ve ölüm) üzerine söylenen uzun replik Çinli felsefeci Lao Tsu'dan alıntıdır.

18. Barış Manço'nun oynadığı tek sinema eseri 1975 yılında gösterime giren "Baba Bizi Eversene" adlı filmdir. Barış Manço'yu simgeleyen bir oyuncak masasının üzerinde duran Fazıl Bey (Hulusi Kentmen) müdürü Mahir'e (Barış Manço) sinirlenerek oyuncağın saçlarını keser.

19. 2014 yapımı Automata adlı karamsar bilim kurgu filminde robotlar bir tehlike sezip saklanma gereği hissettiklerinde hiçbir gerekçesi olmaksızın, herhangi bir programlamaya dayanmaksızın birbirlerine yaklaşarak sessizce beklemeyi tercih ediyorlar. Filme göre birbirine yakın durma, kalabalığa sığınma insani davranışların ilk biçimlerinden biri olarak görülüyor. Buradan robotların insani davranışları taklit ettiği ya da öğrendiği sonucuna varılıyor.

İnsanların kalabalık ihtiyacı hatta kalabalıkların içinde kaybolma isteği çeşitli açılardan ve değişik psikolojik gerekçelerle anlaşılabilir bir olgudur.

20. Çılgın Safari (1991) / Tanrılar Çıldırmış Olmalı - 3 [Crazy Safari (1991) / The Gods Must Be Crazy] filmi, aynı sette İngilizce ve Çince olmak üzere iki kez eş-zamanlı olarak çekilmiştir.

21. Hümayun Tebrizyan - Türkiye'de de 1970'li yıllarda en az 8 sinema filminde oynadığı bilinen İranlı aktör. Tahran'da lokanta işlettiği bilgisine ulaşılmıştır. Şu an hayattadır (2023).

22. Meksika Müze Soygunu olarak bilinen ve 1985 yılında gerçekleşen olay Meksika halkı tarafından çok önemsenmiştir, günümüzde bile El-Robo (Soygun) denildiğinde Meksikalılar arasında akla gelen ilk konu bu olmaktadır. Maya yerlileri başta olmak üzere Kolomb-öncesi döneme ait ulusal hazineler çalınmış ve toplumda büyük üzüntü yaratmıştır. Okulu bitirememiş iki öğrenci olan Carlos Perches Treviño ve Ramón Sardina García tarafından başkent Meksiko'daki Antropoloji Müzesi titizlikle hazırlanan bir planla son derece sakin ve basit bir biçimde soyulur. Güvenlik önlemlerinin eksikliğini fark eden ve soygunun asıl planlayıcısı olan Carlos Perches Treviño noel gecesi arkadaşı ile içeri girerek saatler boyunca eserleri çantalara yerleştirir. Paha biçilemez 140 parça 4 yıl boyunca kaybolur. Ancak büyük bir kısmı 1989 yılında tekrar müzeye geri getirilir. Pek çok kişi ile birlikte Carlos'un kardeşi Luis'de işin içinde olduğu gerekçesiyle tutuklanır. Ramon ise yurtdışına kaçarak hiçbir zaman yakalanamamıştır.

Daha sonra 2018 yılında çekilen Museo adlı film büyük oranda gerçeği yansıtacak biçimde olayı anlatmakla birlikte bazı ayrıntılarda ve özellikle bitiş kısmında önemli farklar vardır.

23. 1997 yapımı U-Turn filminde ABD'de Superior Gölü yakınlarındaki bir kızılderili yerlisi kendisine verilen kolanın bir kısmını dökerek doğaya sunuyor (10. dakikadan itibaren). Eski Türk kültüründe bu uygulamaya Saçı veya Saçılga adı verilir. Başka toplumlardaki şamanist geleneklerde benzer durumlara rastlamak mümkün.

24. Gerzek Şaban filminde Kemal Sunal'ın canlandırdığı Seyfi isminde bir mafya babası karakteri bulunmaktadır. İlginçtir bu filmde Seyfi Kabadayı adında bir figüran rol almıştır.