Dorothy Eady adlı İngiliz kadın araştırmacı mesleki başarılarının yanı sıra, geçmiş yaşamında Mısırlı bir rahibe olduğunu iddia etmesiyle ünlenmiştir. Hakkında pek çok efsane türetilmiş olsa da gerçek yaşamına dair yeterli veriler de mevcuttur. Oğlunun adını Seti koymuş kendi adını da "Seti'nin Annesi" anlamına gelen Omseti (Oomseti) olarak değiştirmiştir. Oldukça sulandırılmış olmakla beraber yaşamı 1999 yapımı Mumya filmine de esin kaynağı olmuştur. 

Hakkında anlatılanlar, yazılanlar, çekilen belgeseller içinde değinilmeyen en önemli konu yaptığı araştırmaların finansmanı sorunudur.

Yaşadığı olaylarla ilgili olarak açıklanamayan en önemli husus aslında Abydos'ta yer alan Seti Tapınağının önündeki artık yerinde olmayan bahçeyi bilmesidir. Orada bir ağaç ve bahçe olduğunu söyler ama buna dair herhangi bir belirti yoktur. Uğraşmayı göze alan birileri kazmaya başlayınca, söylediği yerde bir bahçe ve ağaç kökü çıkar. Ama bunun da mantıksal bir izahatı olabilir. Eski yazıtları çok iyi okumaktadır, bir tarif okumuş olabilir. Çünkü o yazıtları ve eski kitapları o zamana kadar kendinden başka okuyan olmamıştır.

Kafasını bu konulara çok takmıştır, o kadar ki geceleri antik mezarlıkları gezer hale gelmiştir. Çocuğu da yanına alarak sürekli olarak gezer ve araştırmalar yapar gece gündüz demeden. Evliliği dağılmıştır bu yüzden. Kocası çocuğun velayetini de alır sonunda. Zihinsel dengesini bozmuş olma ihtimali de vardır. Ancak gözardı edilen mevzu şudur ki, bu tür vakalar popüler ilgi sağlar. Parasal kaynak, finansman ve sponsor bulunarak bilimsel çalışmaların devamını kurtarır. Ama bu bayan araştırmacı yine de çok yaşlandığında bile iddia ettiği şeyden vazgeçmemiştir, bunu da belirtmek gerekir.

Finansman desteği bulma konusuna verilecek en iyi örneklerden birisi Voyager projesidir. Carl Sagan, Voyager uzay sondalarına altın kaplama disklerle insanlığı tanımlayacak bilgiler ekler uzaylılar bulursa diye. Aslında kendisine açıkça bir görev verilmiştir medyanın ve toplumun ilgisini konuya çekip böylece devletin ve sponsorların finansal desteğinin devamını sağlaması için. Hakikaten bu zekice ve basit buluş bir anda tüm dünyada popüler hale gelmesini sağlamıştır Voyager görevinin.

Sagan'ın yaptığını şahsi olarak bilimsel etiğe aykırı bulmuyorum. Ayrıca uzaylıların varlığına bireysel olarak da kesinlikle inanan birisidir. İnanmadığı bir şeyi de yapmamıştır yani. Ama uzayda zeki varlıklara rastlayabilme ihtimalinin neredeyse imkansız olduğunu da kesinlikle bilmektedir (var olmaları ayrı bir şeydir karşılaşma olasılığı ayrı bir şey). Voyager programının sürdürülebilmesinin önemli olduğunu düşündüğü için yapar bunu. Çünkü o finansmanı sağlayacak olan politikacılar ve iş insanları sıkıcı bilimsel gerçeklerle konuya baktıklarında hiçbir ilgi duymayıp desteklerini geri çekmektedirler.

Meselenin mutlak olarak bu olduğunu iddia edemesem de Dorothy Eady hususunda mevzunun bu yönünün de araştırılması gerektiği kanaatindeyim. Konuyu başka bir bilgi vererek bitirelim. Mumya filminin ilk başlarında araştırmaya yardımcı olacak rehber idam edilmek üzere iken hayatının bile para verilerek kurtarılması ilgi çekici bir ayrıntıdır finansmanın önemi konusunda.

Yazan: Deniz Karakurt 

Görsel: Mumya filmi (1999)